Wie is Joannes Baptista, ook wel Sint Jan de Doper of de Midzomerheilige genoemd ?

Het gilde-altaar in de H. Lambertuskerk te Etten-Leur.In de katholieke kerk vierde men vroeger vele feestdagen, meestal als herdenking van de sterfdag van een heilige. Slechts van de H. Maagd en van Joannes Baptista wordt de lichamelijke geboorte gevierd. Hij is een van de eerste volksheiligen. Zijn feestdag is "midzomerdag"(24 juni) ook wel "zomerkerstmis" genoemd. Hij is de zes maanden oudere achterneef van Jezus. Door te prediken in de woestijn en het dopen van volgelingen bereidde hij de komst van de Messias voor. Hij doopte in het jaar 30 ook Jezus zelf in de Jordaan.

Toen hij koning Herodes diens onwettig samenwonen met Herodias verweet, werd hij gevangen genomen. Als beloning voor de verleidelijke dansen door Herodias dochter Salome kreeg zij op influistering van Herodias, nog tijdens het feest, Joannes hoofd op een schotel.

St. Jan de Doper, beschermheilige van het GildeEr zijn talrijke legenden. Hij wordt vereerd in talloze kerken; velen dragen zijn naam; hij is patroon van vele dorpen, steden en verenigingen. Door de Hospitaalridders van Sint Jan is hij de patroon van de ziekenverplegers. Hij wordt aangeroepen tegen stuipen, hoofdpijn en blikseminslag. Weinig kerkelijke feesten zitten zo vol voorchristelijk symboliek, als het zomerfeest van St. Jan. Er zijn veel Sint-Jansgebruiken zoals: ommegangen, het hangen van Sint-Janstrossen (tegen de donder, voor jonge meisjes om een goede man te krijgen), Sint-Jansvuren, op Sint-Jansdag ochtenddauw verzamelen tegen oogaandoeningen en hoofdpijn, offertakken van walnoten tussen het hooi tegen broei en brand, katten in het vuur gooien, Sint-Jansnachtdansen, brandende wielen van bergen afrollen of door de velden rijden.

Joannes wordt afgebeeld als een blote gebaarde jongeman, gekleed in lamsvacht of kemelharen kleed met kruisstaf, boek en lam. Ook kennen we Jezus en St. Janneke, het kleine Janneke met het lammeke en verder Joannes "Jezus dopende in de Jordaan met de duif (H. Geest) erboven". Het gastmaal bij Herodes en de mooi dansende Salome, de onthoofding, en de schotel met het Joanneshoofd.

Er waren en zijn in Noord-Brabant verschillende Sint-Jans gilden bekend.